Robby (een fictieve, maar op waarheid gebaseerde kennis) is jaarlijks een enthousiaste vrijwilliger bij de intocht van sinterklaas in Spakenburg. Elke november hijst hij zich in een tenue om met een gitzwart gezicht en rode lippenstift als een overactieve puber door het dorpscentrum te stuiteren. Robby heeft een piet-credo; nette kinderen krijgen meer snoepjes, leuke mama’s een kus. Als Piet heeft hij al regelmatig zijn oude schoolliefde mogen kussen, de caissière iets liefs in haar oor gefluisterd en zelfs de vrouw van de wethouder ging ooit met een rode wang naar huis. De zwarte pietendiscussie komt robby niet goed uit; als witte piet wordt het knuffelen van je oude schoolliefde toch een heel ongemakkelijk gebeuren.
Voor het schrijven van deze column wilde ik vooral niet mee doen aan de pietendiscussie, die jongens worden al genoeg zwart gemaakt. Dat er in Gouda stroopwafelkleurige pieten komen en in Amsterdam witte en gele, het wordt vast een multi-culti-aanfluiting. Teleurgestelde kindjes heb je in elke kleur. Dat enkele donkere medelanders zich gekwetst voelen en de link met slavernij leggen is toch ook wrang. Sommige gekwetsten zitten werkloos thuis om vervolgens de blanke arbeider als racist te typeren.
Toch blijven mijn gedacht hangen bij de link naar slavernij, het wordt qua zwarte piet totaal uit z’n verband getrokken. Ik zocht verder naar informatie en kwam veel grotere problemen rondom slavernij en uitbuiting tegen.
Het gaat met de pieten uit Spanje niet echt om Afrikaanse slaven, maar om de restanten van de Moorse bezetting. De Spanjaarden hebben met groot geweld, stadje voor stadje de donkere Moren verjaagd. Die enkeling die door de Roomse bisschoppen opgevangen zijn, hebben het tenminste nog na kunnen vertellen.
Slavernij is een wereldwijd probleem van alle tijd. De Afrikaanse afstammelingen die als slaaf aan de Arabieren verkocht zijn, hebben niet het alleenrecht op ellende. Er zijn in de geschiedenis meer blanke dan zwarte slaven geweest. En de periode dat er slaven naar nieuw-Amerika en de Caraïben verscheept werden is relatief klein vergeleken bij het Midden-Oosten waar het al sinds heugenis normaal is. De piramides, de Griekse tempels, de romeinse wegen zijn allemaal gebouwd door slaven. Zelfs de Bijbel staat vol met bezettingen, slavenarbeid en verkocht worden als slaaf. Slavernij is echt geen donkere aangelegenheid, het treft elk volk en elke overheerser.
Maar vroeger dan? Nee, er is geen vroeger. Slavernij, overheersing en dwangarbeid is van alle tijd. In Saoedi Arabië was het bezit van slaven tot 1961 legaal en bij wet geregeld. Tijdens de tweede wereldoorlog werden overwonnen Nederlandse mannen en vrouwen door de Japanners aan het werk gezet of als ‘troostmeisje’ ingezet. Momenteel worden door ISIS vrouwen in Sirïe verkocht nadat hun Christenmannen vermoord zijn. Of wat te denken van de seks industrie, vrouwen worden op grote schaal verhandeld en gedwongen aan het werk gezet.
Er zijn vandaag meer mensen onder slavernij aan het werk dan ooit eerder in de wereldgeschiedenis. Er zijn meer dan 10 miljoen kindslaven, er werken honderden prostituees onder dwang in Nederland. Mannen en vrouwen worden in het Kalifaat IS verkocht voor de prijs van een kop koffie. Slavernij en mensenhandel is de grootste schaamte van dit moment.
Wat heeft dat dan met ons te maken? Of met de aankomende sinterklaasintocht? Alle mensenhandel en slavernij is gebaseerd op één ding. Er is vraag naar. Wij kopen goedkope kleding gemaakt onder erbarmelijke omstandigheden in Bangladesh, goedkope hazelnootpasta bevat noten geplukt door kinderen in west-Turkije, we kopen sinterklaas cadeautjes die zo goedkoop zijn dat ze alleen in werkfabrieken in China en Pakistan gemaakt kunnen zijn. Wij zijn de vraag!
Laten we streven hier iets aan doen. Dan kan de intocht met geschminkte vrijwilligers gewoon doorgaan.
Ook gepubliceerd in De Bunschoter 24-10-14