De stille tocht is het emotionele alternatief voor inhoudsloze meningen. Een collectief lapmiddel voor ons gevoel van medeleven. We hebben geen stille tochten nodig, we zoeken mensen met een mening.
Dit weekend sprak ik in de hectiek van last-minute boodschap een oude bekende. Gedachteloos stond ik een tijdje naar het bier-schap te turen op zoek naar een bijzonder flesje voor de zaterdagavond. Hij sprak mij joviaal aan; “moeilijk hé, kiezen!” We raakten aan de praat, en al gauw werd duidelijk waarom wij elkaar al jaren niet meer gezien hadden. Hij had een relatie gehad, was verhuist naar Utrecht en was bij een bak gaan werken. Momenteel even een weekendje bij zijn ouders, want dat ‘secreet’ had een ander en ze waren uit elkaar. Ze hadden vorige week nog wel samen in de stille tocht voor ‘dat Australische vliegtuig’ gelopen. En nu stond hij op straat.
Terwijl de oude bekende nog wat doorratelde over zijn succes en ellende, dwaalde mijn gedachte af naar de stille tocht. Hij vertelde dat hij daar een statement mee gemaakt had. Of hij daarbij doelde op de prestatie om ruim een uur zijn mond te houden? Denk het niet. De stille tocht gaf hem het gevoel dat hij ook wat kon betekenen, iets delen met andere stille-tochters.
De stille tocht is toch wel de aanfluiting van de 21e eeuw. Goed bedoeld, maar eigenlijk te kneuterig voor woorden. Het is de omgekeerde wereld. Als je wilt dat je mening gehoord word, moet je niet zwijgen, maar overtuigen. Let wel, overtuigen, niet schreeuwen. De stille tocht is het zwakke excuus voor een samenleving die niet meer durft te zeggen wat ze vind. Stilzwijgend achter elkaar aan lopen is het duidelijke bewijs dat we niet willen, niet durven, of niet kunnen zeggen wat er eigenlijk gezegd had moeten worden.
De oude bekende had iets willen doen, goede gedachte natuurlijk. Maar een stukje stilzwijgend lopen is nog geen doen. Hij had nog wat gezellige selfies gemaakt en op Facebook gepost. 21 likes gescoord. En de kroeg in gestapt met het trotse gevoel dat hij iets gedaan had…
Een maand geleden riepen de leiders van ons land dat de daders gezocht zouden worden, dat de onderste steen boven moest komen, en dat er gerechtigheid zou komen voor de nabestaanden. Het was goed bedoeld, maar wat volgde was een publieke stille tocht van politici die andere belangen en agenda’s in hun jaszak hebben. Als je het toch niet waar kan maken, zeg dan niets.
De stille tocht is het kenmerkende beeld van een slappe samenleving waar keurige, nietszeggende samenlevers de vermoorde onschuld uithangen. De mening van een ander delen met een druk op je smartphone, een stukje het kuddedier uithangen en bij dat alles ook nog je mond houden. Wie wat vind moet het zeggen. Wie ergens voor staat moet blijven staan.
Een bekende uitspraak van Churchill is “It’s good to have enemies. It means you stood up for something” Hij doelde daarbij niet op een stille tocht, maar om een conflict waarbij je met je mening en een blauwe plek naar huis ging. Geen stille tocht, maar een uitgesproken mening. Het probleem van onze samenleving zijn niet de mensen die zich laten horen, maar de mensen die zich niet meer laten horen. Tegenwoordig hebben mensen geen mening meer, ze delen er online eentje met een ander. En stille tocht is juist lekker om met mening loze vreemdelingen samen een rondje om de kerk te lopen.
Het is bijna sluitingstijd. De keuze valt op de laatste twee flesje Hertog Jan Lentebok en een La Chouffe-je. En de oude bekende? Die liep met een pak multivit en sixpack Bavaria naar de kassa. Meeloper…