Elke zaterdagmiddag is de kunstsnoepwinkel een uurtje geopend op de tv met AVRO’s Kunstuur. TV met alle mogelijke vormen van kunst en creativiteit met dito personages.
Met enige regelmaat komen er bijzondere duiven langs die van een andere planeet lijken te komen, of er ongetwijfeld goed zouden kunnen settelen. Kunstenaars met ideeën en kunstwerken die je direct als kunst herkent, maar of het nu mooi of bijzonder is?!
De manier waarop sommige kunstenaars en werken leuk zijn om naar te kijken of te luisteren, of waarom je soms met een frons en opgetrokken schouders verder schuifelt; het blijft gissen.
Deze zaterdag was er o.a. een item over kunstenaar Chris Evans, en zondag zag ik nog een ander tv programma over kunstenaar Anton Unai. Bij beiden aan drive en creativiteit geen gebrek. Maar het zette me wel aan het denken. Kunst heeft altijd een verhaal nodig. Een verhaal ervoor of een verhaal erna.
Kunst en creativiteit draait vrijwel altijd om een idee of verhaal dat de kunstenaar in gedachten heeft. Hoe herkenbaarder het idee voor de toeschouwer, hoe toegankelijker de kunst is. Hoe vager en onbegrijpelijker het werk, hoe meer andere kunstenaars het bejubelen en de toeschouwer doorschuifelt. Dat een schilderij niet altijd mooi hoeft te zijn, en dat beeldende kunst niet altijd bedoeld is om handig te zijn, dat begrijpt iedereen nog wel, maar sommige volstrekt buitenaardse knutseltjes zijn simpelweg niet te vatten zonder verhaal.
Waar sommige kunstenaars een mooi verhaal zien en hun talent gebruiken om dat verhaal mooi en duidelijk op doek of beeldend neer te zetten, zijn er ook kunstenaars die een stuk oud vuil nieuw leven inblazen en dan met een idioot verhaal het ineens kunst noemen. Een mooi schilderij van een aantal koeien spreekt redelijk voor zich, het kan heel realistisch geschilderd zijn, of juist grof en bijzonder, maar het is voor de toeschouwer duidelijk wat er verteld word. Bij een kunstenaar als Evans of Unai is het spoor vrijwel altijd bijster. Wat lijkt op iets dat kant nog wal raakt, blijkt kunst te zijn. Vaak heb ik de grootste moeite om überhaupt iets van een verhaal te zien.
De gedachte dat de kunstenaar een week bezig is geweest om een blok steen, ogenschijnlijk willekeurig, in een witte ruimte neer te zetten; ik kan er om glimlachen. De kunstenaar licht zijn werk toe met de uitleg dat de toeschouwer uitgedaagd word om zelf het verhaal erbij te bedenken. Jah, dan is het cirkeltje dus weer rond. De één ziet het verhaal en maakt er kunst bij, de ander maakt kunst en verzint er een verhaal bij.